Potentat hutniczy z Zawiercia od kilku lat współpracuje ze szkołami średnimi i uczelniami, aby wykształcić przyszłych pracowników i uniknąć problemu luki pokoleniowej.
CMC Poland sp. z o.o.,podobnie jak większość firm produkcyjnych, boryka się z wyzwaniami związanymi z pozyskaniem wykwalifikowanych pracowników w zawodach technicznych. Krąży też nad nią widmo luki pokoleniowej – w najbliższych dziesięciu latach około 580 osób, czyli jedna trzecia zatrudnionych, odejdzie na emeryturę. To spory kłopot dla huty zawdzięczającej swój sukces w dużej mierze doświadczeniu pracowników związanych z nią od lat.
– Luka pokoleniowa jest dotkliwa dla całej branży hutniczej. Rośnie bowiem udział osób powyżej 50. roku życia w całkowitej liczbie zatrudnionych.Wynosi on już ponad 30 proc. Sytuacja demograficzna, odpływ wykwalifikowanych pracowników ze względu na zmiany w systemie emerytalnym, a także niedopasowane do potrzeb pracodawców kierunki i niska jakość kształcenia w zawodach technicznych powodują, że problem ten będzie coraz poważniejszy – uważa Barbara Kaleta, dyrektor personalny w CMC Poland.
Aby go zminimalizować, firma opracowała system przekazywania wiedzy przez starszych, doświadczonych pracowników młodszym kolegom i uczniom. Ponadto utworzyła opartą na nauczaniu dualnym klasę patronacką w technikum, a także nawiązała współpracę z uczelnią techniczną kształcącą w tym samym systemie. Dlaczego zdecydowała się na kształcenie dualne?
– Pomimo pozytywnych zmian, jakie dokonały się w ostatnich latach, zauważamy, że system szkolnictwa zawodowego nadal jest bardziej dopasowany do możliwości szkół – ich pracowni, warsztatów oraz kadry – niż do potrzeb rynku pracy. Świadczy o tym zarówno relatywnie duże bezrobocie wśród absolwentów, jak i negatywna ocena ich umiejętności przez pracodawców – podkreśla Barbara Kaleta. – Bardzo rzadko zdarza się, że osoby pracujące w przemyśle równocześnie zajmują się kształceniem młodzieży w szkołach zawodowych. Niestety, znaczna część nauczycieli nie ma praktycznej wiedzy na temat nowoczesnych technologii i nowinek technicznych – dodaje.
Nauka w technikum pod okiem instruktorów
Od 2008 r. CMC Poland współpracuje z Zespołem Szkół im. gen. Józefa Bema w Zawierciu. Początkowo organizowano dla uczniów tej placówki praktyki na wydziałach produkcyjnych i w utrzymaniu ruchu. Uczestniczyło w nich ponad 50 uczniów. Wielu z nich podjęło pracę w firmie. W 2016 r. przedsiębiorstwo utworzyło w szkole klasę patronacką o profilu technik mechanik.
– Zawód ten umożliwi absolwentom podjęcie pracy w obszarach związanych z obsługą maszyn i urządzeń produkcyjnych, kontrolą techniczną, organizacją i nadzorowaniem produkcji, wykonywaniem wszelkiego rodzaju montażu, naprawy, konserwacji maszyn i urządzeń, opracowywaniem dokumentacji technicznej, projektowaniem i opracowywaniem procesów technologicznych produkcji części maszyn i urządzeń, obsługą i programowaniem obrabiarek sterowanych numerycznie CNC – mówi Kinga Banasiak, kierownik Biura Rozwoju Personelu w CMC Poland.
Opiekę nad uczniami klasy patronackiej uczestniczącymi w zajęciach praktycznych i praktykach zawodowych w hucie sprawuje 11 instruktorów. Są oni doświadczonymi pracownikami firmy i ukończyli kurs pedagogiczny. W zakładzie uczniowie mają możliwość nabycia umiejętności w wielu dziedzinach związanych z utrzymaniem ruchu oraz produkcją.
– W czerwcu 2016 r. nasza placówka podpisała z CMC Poland umowę partnerską dotyczącą kształcenia dualnego. Szkoła umożliwia uczniom zdobycie wiedzy teoretycznej dostosowanej do potrzeb rynku pracy. Uczeń kształci się pod kierunkiem wyspecjalizowanej kadry w nowoczesnym przedsiębiorstwie zgodnie z potrzebami pracodawcy, standardami, wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy. Od początku jest związany z firmą, uczy się szacunku i odpowiedzialności za wykonywaną pracę, lojalności wobec pracodawcy, a także motywowany jest do dalszego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji – podkreśla Roman Kot, dyrektor Zespołu Szkół im. gen. Józefa Bema w Zawierciu. – Ufundowane przez CMC Poland stypendia dla uczniów klasy patronackiej w zawodzie technik mechanik, osiągających wymagane wyniki w nauce, są dodatkowym bodźcem mobilizującym do nauki i zdobywania doświadczenia zawodowego. Choć na długoterminowe efekty tych działań trzeba jeszcze poczekać, są one na pewno dobrym krokiem w stronę jak najlepszego przygotowania młodego człowieka do wejścia na rynek pracy – dodaje.
Z dualnego systemu kształcenia zadowoleni są uczniowie zawierciańskiej szkoły.
– Dzięki praktykom, które odbywam w firmie CMC Poland już drugi rok, zdobywam wiedzę praktyczną i umiejętności zawodowe. Zadania i czynności zlecone przez kierowników pozwalają na poznanie budowy maszyn i urządzeń, ich pracy oraz obsługi, a także obsługi fachowych narzędzi. Podczas pracy opiekunowie kontrolują wykonywane przeze mnie czynności, analizując realizowane zadania, dzięki czemu zawsze wiem, co powinienem poprawić. Za każdym razem uczę się czegoś nowego. Dzięki czynnościom, jakie wykonuję w czasie praktyk, będę lepiej przygotowany do egzaminów zawodowych, a następnie do pracy – mówi Igor Wieczorek, uczeń trzeciej klasy technikum.
Podobnie zajęcia w CMC Poland ocenia Wiktoria Toborowicz, uczennica drugiej klasy technikum: – W zakładzie jesteśmy traktowani jak pracownicy, obowiązują nas takie same zasady. Możemy obserwować pracę innych i sami próbować wykonywać naprawy i regeneracje. Mamy okazję poznać najnowocześniejszy sprzęt i narzędzia. Dobrze wyposażone stanowiska, doświadczeni pracownicy i nasze chęci, to wszystko sprawia, że możemy być coraz lepsi w tym, co robimy, a tym samym mieć lepsze perspektywy na dobrze płatną pracę. Muszę jeszcze wspomnieć o zaproponowanym przez CMC Poland narzędziu motywacyjnym, czyli stypendium dla najlepszych uczniów. Stypendium powoduje, że osiągamy coraz lepsze wyniki w nauce, stajemy się bardziej odpowiedzialni i obowiązkowi.
Stypendia firma CMC Poland wprowadziła w klasie patronackiej od roku szkolnego 2016/2017. Przedsiębiorstwo wypłaca uczniom 200 zł brutto miesięcznie w drugiej klasie, 300 zł brutto w trzeciej i 400 zł brutto w czwartej. Aby otrzymać stypendium, uczeń musi mieć średnią z wybranych przedmiotów technicznych i języka angielskiego na poziomie minimum 3,5, co najmniej dobrą ocenę z zachowania i z zajęć praktycznych oraz wysoką frekwencję na zajęciach lekcyjnych i praktycznych.
W roku szkolnym 2017/2018 w systemie dualnym w klasach patronackich CMC Poland kształci się: w klasie trzeciej – 12 uczniów, drugiej – 19, a w pierwszej – 16. Trzecioklasiści ukończą naukę w czerwcu 2019 r. i wówczas firma pozyska pierwszych pracowników wykształconych w systemie dualnym. W roku szkolnym 2018/2019 firma zamierza rozpocząć współpracę z kolejnym technikum. Chce w ten sposób pozyskać automatyków, mechatroników i elektryków. Już w marcu tego roku CMC Poland przyjmie natomiast na praktyki dziewięciu uczniów trzeciej klasy o profilu technik mechatronik.
Chcą kształcić większą liczbę uczniów i studentów
W roku akademickim 2016/2017 firma nawiązała współpracę z Politechniką Śląską w Gliwicach. Na Wydziale Mechanicznym Technologicznym zainaugurowano dualne studia dzienne I stopnia na kierunku mechanika i budowa maszyn. Połowę programu nauczania wypełniają zajęcia teoretyczne, a drugą połowę – praktyczna nauka zawodu w firmie. Zajęcia teoretyczne na Politechnice Śląskiej są prowadzone zgodnie z programem nauczania przewidzianym w przepisach o szkolnictwie wyższym, a zajęcia praktyczne realizowane są przez pracodawcę, u którego student odbywa staż przemysłowy.
– Studia dualne to wspólne przedsięwzięcie Politechniki Śląskiej i Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, ale obecnie w kształcenie to włączone są także firmy spoza KSSE. Studia te przynoszą korzyści wszystkim zainteresowanym. Studenci zdobywają praktyczne doświadczenie, a pracodawcy zyskują możliwość uczestniczenia w kształceniu inżynierów i tym samym dopasowania ich kompetencji i umiejętności do swoich potrzeb. Korzystają również uczelnie, choć prowadzenie tych studiów wymaga większego zaangażowania. Pozytywnym efektem jest także intensywna współpraca uczelni z przemysłem – mówi Anna Timofiejczuk, dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej. – W trakcie staży studenci zdobywają doświadczenie we wszystkich działach danej firmy, odbywając kolejno praktyki produkcyjne, konstrukcyjne i technologiczne. Włączani są w pierwsze projekty – i co ważne – pracują w grupach razem z pracownikami firmy. Obecnie, na pierwszym i drugim roku, uczy się łącznie 51 studentów – dodaje.
Rekrutacja na studia dualne jest dwuetapowa. Pierwszy prowadzony jest przez uczelnię na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym oraz regulaminu rekrutacji Politechniki Śląskiej. W ten sposób wybieranych jest nie więcej niż 30 osób. W drugim etapie starają się one o staż u pracodawcy. Warunkiem przyjęcia kandydata na studia dualne jest pozytywny wynik obu etapów.
W ramach studiów dualnych staż przemysłowy w CMC Poland w roku akademickim 2016/2017 rozpoczął jeden student, a w tym roku akademickim – czterech.
– Studia dualne to idealne połączenie edukacji z praktycznym poznawaniem zawodu. Nie należą do łatwych ze względu na skumulowany program nauczania, ale dają niespotykane do tej pory możliwości wdrożenia się w pracę, strukturę i organizację firmy oraz wspaniałe perspektywy zawodowe. Dotychczasowa współpraca z CMC Poland układa się bardzo pomyślnie oraz rokuje doskonale na kolejne lata – mówi Zbigniew Mikita, student pierwszego roku.
– Wybór dualnej metody nauczania był najlepszym, jakiego mogłem dokonać. Dzięki praktykom w CMC Poland w Zawierciu poznałem wiele procesów technologicznych oraz działanie i budowę maszyn, o których dowiedziałem się w trakcie zajęć teoretycznych. Poznaję wielu mądrych i wykwalifikowanych pracowników, którzy odpowiadają na wszelkie pytania dotyczące ich pracy. Podczas praktyk poznaję cały zakład, m.in. wydziały, z którymi być może będę wiązał przyszłość zawodową. Studia dualne dają nam nie tylko wiedzę praktyczną i teoretyczną, ale również cenne doświadczenie, które wzbogaca życiorys zawodowy – dodaje Tomasz Stelmach, student drugiego roku.
CMC Poland funduje stypendium także studentom. Jest ono wypłacane na podobnych zasadach jak w przypadku uczniów technikum, w kwotach określonych przez Politechnikę Śląską.
Firma stara się też wspierać większą liczbę młodych ludzi kształcących się w technikach i na uczelniach (Politechnika Śląska, Politechnika Częstochowska, AGH w Krakowie, uczelnie ekonomiczne i inne). Umożliwia im odbywanie praktyk oraz realizację prac dyplomowych. CMC Poland planuje ponadto utworzyć warsztat szkoleniowy, gdzie uczniowie i studenci będą mogli zapoznać się z podstawami technicznymi oraz wykonywać samodzielnie bardziej zaawansowane i specjalistyczne zadania.
JERZY KOZICZ
PREZES ZARZĄDU CMC POLAND SP. Z O.O.
Działania w zakresie kształcenia dualnego, zaangażowanie w kształcenie kolejnego pokolenia pracowników, które za kilka lat wkroczy na rynek pracy, to inwestycja w naszą przyszłość. CMC ma świetnych, doświadczonych fachowców, przyczyniających się codzienną pracą do sukcesów i wyników firmy. Mając jednak na uwadze strukturę wiekową naszych pracowników oraz liczbę osób, które w kolejnych latach będą odchodzić na emeryturę, musimy działać odpowiednio wcześnie, aby w momencie odejścia tej doświadczonej kadry młodzi ludzie byli przygotowani do pracy i gotowi przejąć zadania starszych kolegów. To nasza przyszłość, albowiem bez dobrych pracowników, fachowców w swojej dziedzinie żadna firma nie jest w stanie funkcjonować i rozwijać się.
WOJCIECH WIĘCŁAWIK
CZŁONEK ZARZĄDU CMC POLAND SP. Z O.O.
DYREKTOR OPERACYJNY
Przyszłość to przemysł i tutaj młodzi ludzie znajdą nowoczesne miejsce pracy połączone z możliwością realizacji ich zainteresowań. Fachowcy z wykształceniem technicznym są podstawą funkcjonowania i rozwoju naszej firmy. Mają możliwość ciągłego doskonalenia, co gwarantuje im, poza dobrymi zarobkami, również – a może przede wszystkim – satysfakcję zawodową i możliwość rozwoju swojej ścieżki kariery. Kierując parę słów bezpośrednio do naszych potencjalnych młodych kolegów, mógłbym powiedzieć: pamiętajcie, że dobry zawód was nie zawiedzie.
O firmie
CMC Poland sp. z o.o. należy do globalnej firmy Commercial Metals Company z siedzibą w Irving w stanie Teksas. Commercial Metals Company jest spółką notowaną na giełdzie w Nowym Jorku, zatrudniającą na całym świecie ok. 8800 pracowników. Firma obecna jest w Polsce od 3 grudnia 2003 r., kiedy przejęła udziały w Hucie Zawiercie SA. CMC Poland sp. z o.o. jest drugim co do wielkości producentem wyrobów stalowych w Polsce. Zatrudnia ok. 1900 pracowników, z czego ok. 1450 w Zawierciu, gdzie zlokalizowana jest huta stali. Zakłady CMC w Polsce:
- Produkcja stali: Huta i Strzępiarka złomu w Zawierciu,
- Przetwórstwo stali: Zbrojarnia w Zawierciu, Zbrojarnia w Żyrardowie, Zbrojarnia w Rzeszowie, Zakład w Dąbrowie Górniczej (produkcja siatek zbrojeniowych),
- Zakłady Złomowe dostarczające złom do zawierciańskiej huty – zlokalizowane w 12 miejscach w całej Polsce.
Huta wytwarza głównie pręty zbrojeniowe żebrowane, pręty okrągłe, płaskowniki, walcówkę przemysłową i jakościową. Jej produkty są wykorzystywane w przemyśle budowlanym, rolniczym, energetycznym, maszynowym, do produkcji wyrobów konsumpcyjnych, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zakłady CMC należą do najbardziej nowoczesnych i wydajnych na świecie. Huta w Zawierciu wyposażona jest w piec elektryczny łukowy oddany do użytku w 2014 r., w którym jako wsad stosuje się złom stalowy. To najbardziej przyjazna dla środowiska technologia produkcji stali.
Andrzej Rembowski